Het assessment oefenen en voorbereiden

Wat is een assessment?

Soms staat er bij een vacature dat een assessment deel uitmaakt van de sollicitatieprocedure. Heb je nog nooit een assessment gedaan? Dan weet je misschien niet wat je kunt verwachten. Maar wees gerust. Een assessment of proefopdracht is niets meer dan een uitgebreide test. Hiermee onderzoekt de werkgever of je bij de vacature past.

Assessment betekenis

Tijdens het sollicitatiegesprek vertel je meer over jezelf en hoeveel ervaring je hebt. Sommige mensen kunnen dit heel erg goed verwoorden, anderen overdrijven graag een beetje en weer anderen doen zichzelf tekort. Om zeker te zijn van jouw kwaliteiten, kan de werkgever je een assessment laten doen. Vaak besteden ze een assessment uit aan een ander bedrijf. Grotere werkgevers hebben hiervoor vaak speciale mensen in dienst; de assessoren. Een assessor is iemand die inschat of je geschikt bent voor de functie. Zij maken hierbij gebruik van een assessment of proefopdracht. Deze mensen hebben vaak een psychologische achtergrond.

Het assessment is ook in jouw belang

Het assessment is voor de werkgever een goede indicator of jij de geschikte persoon bent voor de baan. Het is geen examen waarin je getest wordt op je kennis. De antwoorden in een assessment, zeggen iets over jou. Ze helpen mee jouw kwaliteiten in kaart te brengen. Hierdoor kan de werkgever inschatten of jij bij de functie past. Daarnaast geeft de assessor ook feedback over de resultaten van het onderzoek. Voordat de uitslag naar de werkgever gaat, bespreken jullie deze eerst samen. Je hebt dus altijd iets aan het assessment, omdat je iets over jezelf leert. Bespreek met de assessor in welke onderdelen jij nog kunt groeien als professional. Deze informatie kun je gebruiken voor je volgende carrièrestap. Passen je kwaliteiten niet bij deze vacature? Dan kun je deze nieuwe inzichten gebruiken bij je volgende sollicitatie. Hoe dan ook, je kunt met de assessment test altijd je voordeel doen.

Hoe kan je een assessment voorbereiden?

Er zijn verschillende soorten assessments om verschillende kwaliteiten te testen. Zoals bijvoorbeeld een persoonlijkheidstest of praktijktest. Afhankelijk van de functie waarop je solliciteert krijg je vaak verschillende onderdelen aangeboden. Enkele voorbeelden zijn:

• Intelligentietest

• Persoonlijkheidstest

• Praktijkopdrachten en rollenspellen

• Interview

De intelligentietest

Er zijn verschillende Intelligentietests. Iedere test onderzoekt weer andere intelligentievormen. Vaak bevatten de verschillende opdrachten uit beelden, woorden en getallen. Wil je zo’n test eens uitproberen? Dit kan bij 123test.nl. Door het maken van een intelligentietest zie je een beetje wat je kunt verwachten.

De persoonlijkheidstest

Een persoonlijkheidstest bestaat vaak uit verschillende stellingen of beweringen. Per stelling geef je aan in hoeverre die op jou van toepassing zijn. Of je krijgt een bewering waarbij je moet aangeven of je het hiermee eens of oneens bent. Beantwoord de stellingen zo eerlijk mogelijk, want overdreven positieve antwoorden vallen zeker op. Kijk hierbij niet naar je gedrag van vroeger, maar naar dat van nu.

Praktijkopdracht of rollenspel

Bij een praktijkopdracht of rollenspel wordt duidelijk hoe je in bepaalde situaties reageert. Welke competenties komen er naar voren? Laat je leiderschap, klantgerichtheid zien of komt je overtuigingskracht naar voren. De competenties die getest worden, zijn vaak gericht op de vacature. Tijdens deze opdracht gaat het om je competenties en niet over de inhoud van de case. Je hebt drie verschillende soorten rollenspellen: leidinggevend, commercieel en adviserend. Voordat je de praktijkopdracht of het rollenspel gaat doen, krijg je informatie om je voor te bereiden. De duur van de voorbereiding is vaak afhankelijk van de complexiteit van de opdracht.

Verschillende soorten praktijksituaties kunnen onderdeel van een assessment zijn:

• De post-bak. Hierbij krijg je een stapel post, uiteenlopend van memo's tot belangrijke strategiedocumenten. Jij moet deze vervolgens sorteren van belangrijk tot minder belangrijk.

• Tweegesprek. Afhankelijk van de functie kan dit een verkoopgesprek zijn, een klantenservice gesprek of een functioneringsgesprek.

• Fact finding. Hierbij krijg je een vraagstuk voorgelegd waarbij de informatie niet compleet is. Tijdens het gesprek moet je de juiste informatie proberen te achterhalen.

• Presentatie. In deze situatie bereid je in korte tijd een presentatie voor. Het is mogelijk dat je een van de gemaakte opdrachten moet presenteren. Maar er kan ook al iets voor je klaarliggen om te presenteren.

• Groepsdiscussie. In deze discussie moet je een probleem oplossen en meestal doe je dit samen met de andere kandidaten. Het bewaken van jouw deelbelang is hierin vaak van groot belang.

Een interview

Er zijn verschillende voorbeeld assessment sessies voorbij gekomen en hiermee zijn we aangekomen bij de laatste. Een van de onderdelen van een assessment kan een interview zijn. Een gespecialiseerde medewerker van het assessmentbureau neemt dit interview af. Tijdens dit vraaggesprek worden er gesloten- en/of open vragen gesteld. In dit laatste geval is het voor jou óók mogelijk om het gesprek te sturen. Een interviewer zal proberen dieper in te gaan op jou als persoon. Hierdoor kan het een pittig interview worden.

Assessment sollicitatie oefenen

Hoe kan je een assessment het beste oefenen en voorbereiden? Vooraf weet je meestal niet waar je assessment uit bestaat. Toch is het belangrijk om je van tevoren voor te bereiden. Je kunt onder andere een assessment oefenen met verschillende tests. Dit helpt je om vertrouwd te raken met de vragen. Ook ontdek je wat je sterke en zwakke punten zijn.

Over het algemeen krijg je een week vooraf te horen welke assessmentonderdelen je kunt verwachten. Wat je precies moet doen hoor je dan nog niet. Het is daarom belangrijk je breed voor te bereiden met verschillende tests binnen die onderdelen. Vind je een bepaalde opdracht moeilijk? Dan kun je hier wat meer aandacht en tijd aan besteden. Je kunt bijvoorbeeld een rollenspel oefenen met een vriend of vriendin.

5 tips om je assessment voor te bereiden

• Het assessment oefenen

Een assessment is altijd spannend. Het is verstandig om dit vooraf te oefenen. Hierdoor krijg je een idee hoe het werkt. Je ziet de stijl van vragen en voorbeelden van opdrachten. Er zijn boeken geschreven over hoe je assessment kunt voorbereiden of zoek online naar assessmentgidsen.

• Blijf rustig

Een assessment kan je geduld op de proef stellen. Ontspanningsoefeningen helpen om met deze stress om te gaan. Oefen er tijdig mee zodat je hier tijdens het assessment op terug kunt vallen.

• Regel vervoer

Kijk van tevoren waar je moet zijn. Plan de route en zoek een eventuele parkeerplaats. Houd rekening met extra reistijd op de dag zelf. Zorg voor genoeg parkeergeld, een parkeer-applicatie of een Ov-kaart. Als je dit van tevoren geregeld hebt, scheelt dat stress op de dag zelf.

• Zoek goede kleding uit

Naast het testen wordt er ook gekeken naar presentatie en gedrag. Kies een dag van tevoren je kleding uit. Zorg dat je er verzorgd en professioneel uitziet.

• Wees uitgerust

Ga de avond ervoor op tijd slapen. Je komt dan alerter over. Te zenuwachtig om te slapen? Probeer jezelf te ontspannen. Ga een boek lezen, wandelen of doe ontspanningsoefeningen.

Een assessment: wat is nog meer handig om te weten

Gelukkig kun je je voorbereiden op het assessment. Naast het oefenen van het assessment zijn er nog diverse andere voorbereidingen. Een aantal belangrijke punten die vaak bij veel verschillende soorten assessments horen hier even kort uitgelegd.

Een uitnodiging voor een assessment

Als eerste ontvang je een uitnodiging voor een assessment. Meestal krijg je een week van tevoren meer informatie over je opdracht. Hierdoor weet je wat je kunt verwachten. Ook zal de lengte van het assessment in de informatie staan. Soms duren assessments een paar uur en sommige zelfs enkele dagen. In de informatie die je voor je assessment krijgt lees je hier alles over.

De kosten van een assessment

Assessments zijn behoorlijk prijzig en worden betaald door de werkgever. Deze tests komen vooral voor bij sollicitatieprocedures voor hogere managementfuncties en bij banen waarbij de veiligheid van belang is. Heb je een uitnodiging ontvangen? Dan ben je voor de werkgever een mogelijke kandidaat voor de functie.

Tijdens het assessment

Werk snel maar nauwkeurig. De tests die je voorgelegd krijgt, bevatten meestal behoorlijk wat vragen. Die vragen kun je niet ‘even snel’ maken. Denk goed na over je antwoorden. Sta niet te lang stil bij een lastige vraag, want vaak heb je een tijdslimiet. Kies bij een moeilijke vraag voor je eerste ingeving. Ook kun je de vraag even overslaan en er op het einde nog eens naar kijken. Bij sommige tests krijg je expres te veel vragen om te kunnen beantwoorden. Zo kan de werkgever zien hoeveel vragen je (correct) beantwoordt: is dat meer of minder dan het gevraagde niveau? Bij dit soort tests is het dus extra belangrijk om niet teveel tijd aan één vraag te besteden. Beantwoord eerst de andere vragen, zodat je er zoveel mogelijk goed hebt. Ga daarna terug naar de vragen die je niet meteen kon beantwoorden.

De uitslag van een assessment

De assessor bespreekt de uitslag van het assessment altijd eerst met jou. Pas nadat jij dit hebt gelezen en je goedkeuring hebt gegeven, krijgt de werkgever de uitslag. Het afkeuren van een assessment doe je vaak alleen in het uiterste geval. Voor de werkgever kan dit een reden zijn om je de baan niet aan te bieden.